Nederlands Forum over Oude Radio´s
Onafhankelijk medium voor liefhebbers en verzamelaars van oude radio´s en gerelateerde zaken


 

 

Varia


Overzicht

 

 

 


·         Artikelen

In een boekje uit 1949 staat een artikel over TV-pioniers uit Delft, Boxtel, Nijmegen en Amsterdam. Dit artikel is door Hugo Sneyers  ingescand en je kunt het hier downloaden als pdf-file.

Hugo Sneyers 


·         Bijzondere toestellen en rariteiten

·         Luidspreker klokmodel

 

Gevonden op Marktplaats als "Luidspreker klokmodel". Een variant op het doorgezaagde weesmeisje: een doorgezaagde lentebode... Vreselijk!
 
John Koster

 


·         Buizenradio met ingebouwde autoradio

 

 

En wat te denken van dit buizentoestel met ingebouwde autoradio (en waar is de luidspreker gebleven?). 

 

 

·         Pepsi Philips

 

Een Amerikaanse "Pepsi-Cola" versie van de Philips BX300U, tegengekomen op eBay.

Ad Blommestein

 


·         Meccanoradio

Ik heb nooit beseft dat je met een Meccanodoos ook een kristalontvanger kunt bouwen. Kijk maar eens op de site van Dalefield

Ben Koehorst

 

·         Philips sigarettendoos

 



Gezien op de Engelse eBay, een Philips BX550A in miniuitvoering. En niet als radio, maar als sigarettendoos annex muziekdoos.

·         Verzamelen op serienummer

Weer eens een andere insteek, radio's op serie nummer gaan verzamelen:  

Maurice Hamm  

·         Radio's op het toilet

(foto: Pieter de Korte)

 

Je kunt je verzameling natuurlijk ook op het toilet zetten, zoals hier dit schitterende plaatje van het Philipsmuseum toilet. In een dergelijk toilet komt een rechtgeaarde radioverzamelaar of volkomen tot rust (veel leeswerk) of raakt geheel in de war. 

Claud


·         Radio's voor in de kerstboom

 

(foto: Achim)

 

(foto: Arjen Muil)

 

 

We hebben een oldy in de kerstboom hangen ... Het is waarschijnlijk een symptoom van een hardnekkig radiovirus, wat niet is uit te roeien.

Achim, Arjan Muil

 

·         Poppenhuis in radio

Nancy heeft als hobby het maken van poppenhuizen en andere projectjes in schaal 1:12. Daaronder een radiowinkel in een oude Saba radio. Ze begrijpt dat velen het ontzettend zonde vinden dat de radio is "opgeofferd". Maar wanneer je haar site bekijkt Nancys Poppenhuis en klikt op "Radio en Muziekwinkel", dan zul je zien met hoeveel liefde en detailgetrouwheid de winkel is gemaakt. Zo wordt duidelijk dat zelf een oude radiokast nog een mooi tweede leven kan hebben.

Voor

Na

(foto's: www.nancys-poppenhuis.ismijnhobby.nl)

En dan is er nog een site waarop een "poppenhuisradio" te vinden is, namelijk Willemiens poppenhuizen en miniaturen. Klik op "radio".

Willemiens poppenhuizen en miniaturen)

Claud

Op een boekje van oktober 1948 vond ik deze foto. Het is een Philips BX760A.

(scan: Hugo Sneyers)

Hugo Sneyers 

Links twee aparte flesradio's , die geheel in bakeliet zijn uitgevoerd met de originele labels. In de fles bevindt zich een 5 lamps radio, de luidspreker huist in de voet. De hoogte van deze radio's is 60 centimeter. De radio's zijn gemaakt in Amerika voor reclamedoeleinden in 1947. 


En rechts nog een paar grappige buizenradio's in de vorm van een echte glazen fles met de originele labels, gemonteerd op een bakelieten voet waar de luidspreker in zit. 

(foto's:Mario van der Lugt) 

Het vierlamps chassis huist in de glazen fles zelf, aan de bovenkant zit een dop die uit twee delen bestaat voor het aan en uitschakelen/volumeregeling en het onderste deel om de zenders te zoeken. Voor zo'n eenvoudige radio is de ontvangst perfect. De herkomst van de radio's is Amerika, ze zijn gemaakt van 1947 tot 1950. Gezien de kwetsbaarheid van deze radio's is het moeilijk om in deze staat te vinden.

Mario van der Lugt

Is dit nu dé oplossing bij een gebroken schaalkoord? 

Je boort een gat in het schaalglas ter hoogte van de afstemming en dan steek je een  schroeven- draaier door het gat en kun je de afstemming verdraaien.


Je komt wat tegen, zoveel onkunde hou je toch niet voor mogelijk! Ik denk soms dat ik maar een amateur ben maar zoiets is om moedeloos van te worden. Gelukkig heb ik nog een schaalglas dat kan dienen als vervanging.

Rudy Wouters

(foto: Rudy Wouters)

 

 

(foto: John Hupse)

Toen ik mijn Waldorp 46A kreeg zat er een vierkant gat van 3 x 3 cm in de frontplaat. Door en door. De vorige eigenaar had dit er in gemaakt en kon via dit gaatje het afstemmechanisme bedienen. Dit was een nogal riskante bezigheid, omdat op het chassis van deze radio de volle netspanning kan staan. Mede daarom heb ik het gat maar dichtgemaakt.

John Hupse

(foto's: Hans van Kampen) 

Ik kreeg van een leuk radiootje in handen in de vorm van een telefoon, het is een éénlamps ontvangertje rondom een Amerikaans 3A4 batterij buisje (DL93). Het spoeltje van de permeabiliteits- afstemming zat los en ik heb uitgezocht waar de draadjes thuis hoorden en opnieuw gesoldeerd, of het toestelletje werkt weet ik niet. Er is plaats voor een 1.5 volts batterij in het linker kartonnen compartimentje en vermoedelijk zit de (niet uitneembare) anodebatterij in het compartimentje rechts ernaast en die zal wel leeg zijn want ik meet geen spanning.

Hans van Kampen

Gevonden op de Franse eBay, een als antieke Philips luidspreker aangeboden knutselwerk.

Han

Onderstaand kleine radiootje heeft als afmetingen: 11 cm x 8 cm x 7 cm; het heeft 2 buizen: ECL80 en EAF42 en heeft midden en lange golf. Op de voorkant rechts staat te lezen : "GNOME". Dit leuke toestel is gemaakt door de Italiaanse fabrikant ERA uit Milaan en door Cradial uit Spanje. Er zijn verschillende versies, op de NVHR website vind je de documentatie van een versie met UAF42-EL42 en eentje met EAF42-6AQ5. Als typeaanduiding is zowel Gnome als Gnomo gebruikt. 

Jef Clemans, John Hupse

 

 

 

(afb.: Jef Clemens

Nog een kleintje, de Nora Pico.  Vergeleken bij bovenstaand toestelletje nog een reus. BHD 17 x 12 x 6 centimeter. Drie buisjes: ECL80 / EBF89 / ECH81.

 

(afb.: Hans van Kampen)

Onderstaande radio's trof ik in november aan op de Retro Radio tentoonstelling in Temse.

 

(afb.: Piet Blaas) 

Rechts een detailfoto van de redaio rechtsachter op de linkerfoto.

Piet Blaas  

Een leuke site voor de liefhebbers van oude radio's is in dit kader http://www.uv201.com/Radio_Pages/design_patents.htm

Martijn Reneman


·         Eten tussen radio's

Voor degenen die zelfs tijdens een etentje buitenshuis niet zonder oude radio's kunnen, hieronder wat adressen van restaurants waar de decoratie voor een (groot) deel bestaat uit radionostalgie.

- Restaurant "De Happerij", Rijksstraatweg 189, Loenen a/d Vecht;

- Café "De Zwetser", Marktplein 1, Gorredijk;

- Restaurant "Juffrouw Tok", Verlengde Arnhemsweg 101, Ede;

- Strandpaviljoen "Heartbreakhotel", Oosterend 71, Oosterend (Terschelling);

- Restaurant bij de radiobeurs in Datteln (Duitsland).
 
Hans van der Marel, Jan Veenstra, Michiel van der Smeede, Onno Masar, Jan, Jeroen Visser, Johan Penraat


·         Fietsradio

Zie op de site van Historische Radios is de "Velophone" te bezichtigen. Hieonder enkele foto's. De radio bestaat uit vier D buisjes, een afstemcondensator en wat spoeltjes. De energie komt bij deze radio uit een 1,5 Volts cel en een 75 Volts batterij. Of dat allemaal in het "kokertje" is niet bekend, ik zou me kunnen voorstellen dat de HS batterij onder de snelbinders zat.

 

http://mulder.xs4all.nl/radioforum/chimagey.php?image=velophon1.jpg

http://mulder.xs4all.nl/radioforum/chimagey.php?image=velophon.jpg

(scans: John Hupse)  

Echter ook in Nederland heeft men zich bezig gehouden met het ontwerpen van radio's die op een fiets of bromfiets te gebruiken waren.

Ook Amroh/Muiderkring heeft zich bezig gehouden met fietsradio's, maar dan uiteraard voor zelfbouw. Op de bovenste foto de Amphibie II met batterijvoeding en 3 D-buisjes (DF91, DAF91 en DL92). Voor de fiets werd gebruik gemaakt van een trafo 6,3Volt/220Volt die op de dynamo werd aangesloten en voor de hoogspanning zorgde. De gloeispanning bleef uit een 1,5Volt batterij komen. De UN45 was een ander ontwerp. Bedoeld voor de (brom)fiets en geheel gevoed uit twee dynamo's. Of het ontwerp ook is uitgetest op de fiets vermeldt het boek niet. Mij lijkt een apparaat dat is opgebouwd uit twee sets Uniframe erg groot om op het stuur te monteren.

(scans: Ed van der Weele)

Ed van der Weele, Eric Spanjersberg, John Hupse, 


·         Interessante websites

Onderwerp

Webadres

Buizenportables

La radio portable

Verkoop onderdelen t.b.v. Maxwell Stichting

Maxwell Stichting

Een Franse radiosite met veel bijzondere toestellen

The Old Time of ....... Wireless

Japanse site over buizenradio's (Engelstalig)

Japanese Antique Vacuum Tube Radios

Een Russische site met buizenradio's

Red Star Radio Site

Krantenarchief (met advertenties e.d. over oude radio's)

http://kranten.kb.nl/index.html

Duitse elektronica rond WOII

http://www.cdvandt.org/index.htm

Duits radioforum http://www.dampfradioforum.de
Engels radioforum http://www.vcomp.co.uk

Michel Jansen of Lorkeers, Ben Dijkman, Van de Velde Thomas, René de Leuw, Jan, Sander Leunissen 

Een groot aantal links naar sites die betrekking hebben op de radiohobby kun je vinden op de link-pagina van het Forum en op de site van de Nederlandse Vereniging voor de Historie van de Radio (NVHR).


·         "Mishandelen" van radio's

Ja er werden vroeger radio's mishandeld. Laten we zeggen: ten behoeve van de wetenschap... Maar toch. Ik vond deze schokkende plaatjes in een ander boek dat ik zaterdag kocht: Rens & Rens; Handboek der Radiotechniek, deel 7. Meetapparaten en metingen, uit 1951.

 




(scans: Piet Blaas)

Piet Blaas


·         Muizen

Soms is een radio nog in nieuwstaat, soms met gebruikssporen, soms beschadigd, maar met een muizennest er in........

 

 

Ja je ziet het goed, hazelnoot doppen...... in een radio.

(foto's: Hans van der Marel)



·         Nostalgische verhalen van radioverzamelaars

Zo nu en dan verschijnen er op het Forum nostalgische verhalen van radioverzamelaars over hun beleving van de historie van de radio. De verhalen en ontboezemingen zijn hier verzameld.


·         Omroepen

Dertig jaar geleden is de heer H. Herkert begonnen met een radioverzameling. O.a. door ruimtegebrek is hij zich de afgelopen jaren meer en meer gaan toeleggen op het verzamelen van allerhande rariteiten die in de loop der jaren zijn uitgegeven door de Nederlandse omroepverenigingen. Met name in de jaren '20 en '30 zijn er veel leuke geschenken aan de leden gegeven. Zoals asbakken, lepeltjes, boeken, plaquettes, borden, speldjes en wat al niet meer. Inmiddels heeft hij een mooie verzameling van meer als 1.000 artikelen. Veel van deze artikelen zijn ontworpen door bekende ontwerpers en daardoor ook bij anderen zeer gewild. Ze zijn te bekijken op de site "Omroeprariteiten Omroephistorie".

Herkert


·         Oude radiofragmenten

Op de website "beeldengeluid" kun je opnames van oude radioprogramma's beluisteren. Hier vind je ook opnames van Radio Retro, dit was een Avro radioprogramma dat in 2003 oude radio-opnames uitzond. Je kunt kiezen uit bepaalde thema's, of kiezen uit een jaar: bijvoorbeeld 1935 of 1945. Een uitzending duurt ongeveer een uur. Het zijn prachtige collages van indrukken en sfeerbeelden, met grappige en soms ook ontroerende geluidsfragmenten.

Piet Blaas 

Op de site van Radiocraft staat een groot aantal mp3-fragmenten van muziek en radioprogramma's uit lang vervlogen tijden. Er staat ook een mp3 tussen met reclame voor radio's van His Master's Voice uit 1936 voor de modellen van 1937.

Patrick Meersman 

Op de site van AVRO-klassiek, kun je de fragmenten beluisteren van oude radioprogramma's. Er zitten hele leuke bij. B.v. kinderprogramma's met opvoedende liedjes en strenge teksten, maar ook "Ko de Boswachter" en natuurlijk "Kleutertje luister". 

Piet Blaas


·         Platenhoezen

Vroeger werd er veel energie gestoken in het ontwerpen van LP-hoezen. Met de komst van de cd's werd dat toch wat minder, omdat de plaatjes een stuk kleiner werden en daarmee ook wat minder overtuigingskracht kregen. Ik heb twee LP-hoezen waar afbeeldingen van radio's op staan afgebeeld. Ik vroeg me af of er meer LP-hoezen (of cd-hoesjes) zijn met dergelijke afbeeldingen. Het gaat om een afbeelding van een Deutscher Kleinempfänger (DKE) (van een onbekend merk) en een Philips 836A.

 

 

Kraftwerk is vooral bekend van "Autobahn". De LP Radio-activity legt een link naar de radiotechniek. In nieuwere uitvoeringen van Radio-activity ligt het accent meer op kernenergie en de mogelijke kwalijke gevolgen hiervan voor het milieu. Soms hoor je nog wel eens iets van Kraftwerk.

 

(foto's: Piet Blaas) 

Muziek van de Animal Crackers is wat minder bekend, denk ik. Oude stijl Jazz-muziek, of eigenlijk Dixieland-muziek, met komische effecten en vooral erg melige en komische vocale bijdragen. Grappig dat twee erg uiteenlopende muzikale groepen een zelfde soort platenhoes kozen. Kraftwerk lijkt eerder te zijn geweest. En Philips dacht misschien; "Dat kunnen wij ook..."

Piet Blaas


·         Radiomusea

·         Borculo: ga daar eens een keertje heen (ligt in de Achterhoek). Er is daar een radiomuseum met ongeveer 500 toestellen en aanverwante zaken zoals luidsprekers bandrecorders en pickup's. Geen superglimmende toestellen in een superconditie, maar een ware verzameling van wat er toen allemaal in de huiskamers te vinden was. Met de eigenaar Henk Oudenampson als verteller (even een afspraak maken) heb je gegarandeerd een zeer leuke middag. Het museum is gevestigd aan de Ruurloseweg 1 te Borculo; website: http://home.wanadoo.nl/radiomuseum/

 

·         Olen (België): het is aan te raden om eens naar het radiomuseum in Olen (België) te gaan. Website: http://www.radiomuseum-olen.be/. Het museum is gevestigd aan de Gerheiden 57-59 te Olen.  

 

·         Axel: kijk ook eens in "Witte's Foto en Radiomuseum" te Axel in Zeeuwsch-Vlaanderen. De moeite waard. Het museum is gevestigd aan de Bastionstraat 45 te Axel. Zie voor nadere informatie de site van de gemeente Axel.

 

 

 

·         Eernegem: Aan de Westkerkestraat 79 in Eernegem (België) is het SBR Radiomuseum  "Het Eeuwfeestpaleisje" gevestigd. Het museum is steeds open op de eerste vrijdag van de maand van 10:00 uur tot 20:00 uur en kan dan zonder voorafgaande afspraak worden bezocht. In het weekend tussen 10:00 uur en 20:00 uur en door de week van 18:00 uur tot 20:00 uur kan het museum ook worden bezocht, maar dan alleen op afspraak. Nadere informatie op de site van het museum.

 

  • Een Pools Radiomuseum is te vinden in de plaats Koszalin, ten noordwesten van Szczecin (Stettin) aan de kust in het noorden van Polen. Zeker de moeite waard als je eens in de buurt komt. Oók te bereiken via http://www.radio.koszalin.pl/ klik dan in de blauwe kolom links boven "muzeum radia" aan.

Henk Oudenampsen, Roland Huisman, Sean Brondeel, Ben Dijkman, Alco Bouwense, Karel Verstringe, Thijs Bouma


·         Scheerapparaat aan radio

(scan: Hugo Sneyers) 

Dat was inderdaad een functie die ook wel op andere radio's ingebouwd werd. Vooral truckers maakten daar gebruik van. In de buizenautoradio's zit een trilleromvormer, die ca 200 tot 250 volt DC levert. Voldoende om bijvoorbeeld een PHILISHAVE op aan te sluiten. Dat scheerapparaat had een universeel motortje, dat dus op gelijk en wisselstroom werkte. Op de radio zat een entree met een schakelaartje. Tijdens het scheren werd de radio afgeschakeld.

Henk Roovers 

(scan: Ed van der Weele) 

Een scheerapparaataansluiting op een radio kwam meer voor in die tijd. Dit is een afbeelding van de bedienunit van een mobilofoon Storno CQM13. De door de omvormer opgewekte hoogspanning kan ook nog voor iets anders worden gebruikt dacht men kennelijk.

Ed van der Weele


·         Wallpaper

Door Gerard Jongbloed is een wallpaper gemaakt. Leuk voor buizenradio freaks. Hieronder aan te klikken. Links formaat 800 x 600, rechts formaat 1024 x 768. Het is een negatief van een getekend schema, in dit geval van een BX230U. Dat "negatief" is weer wat "verdonkerd" zodat de icoonteksten goed zichtbaar blijven. Naar behoefte verder te bewerken.

 

klik op afbeelding voor formaat 800 x600

 

klik op afbeelding voor formaat 1024 x 768

© Gerard Jongbloed

 

Voor degene die van platenwisselaars houdt is dit wellicht een aardige bureaublad achtergrond.

Jarno



·         WOII, inleveren radiotoestellen

(foto: Hugo Sneyers) 

De tekst bij deze foto luidt als volgt: Op 13 mei kwam in Nederland een beschikking van Rauter af, waarin, onder verwijzing naar het politiestandrecht, werd bepaald dat alle radiotoestellen en onderdelen daarvan verbeurd werden verklaard en moesten worden ingeleverd. Alleen Duitsers, NSBers en nog een paar landverraderlijke categorieën werden van de inleveringplicht vrijgesteld. De radiodistributie, waarop alleen Hilversum en Duitsland waren te horen, bleef bestaan. Dat lang niet iedereen aan de inleveringplicht voldeed, werd de Duitsers al spoedig duidelijk. Rauter vond het nodig een extra waarschuwing te publiceren, waarin ontduikers van de inleveringplicht werden bedreigd met een goedwerkend "controlesysteem".

Hugo Sneyers 

De achterwanden (voorzover aanwezig) werden verwijderd om vast te stellen of men een compleet apparaat inleverde. Sommigen verwijderden namelijk (vitale) onderdelen om alsnog bijv; een 1-lampsontvangertje te bouwen, meestal op aanwijzing van het verzet, die ook de schema's publiceerde en/of distribueerde. Het was n.l. onmogelijk om doodleuk een radiozaak binnen te gaan te vragen om radiobuizen e.d. aangezien de eigenaar lid was van de N.S.B. of een aan anders gelieerde Duitse organisatie.

Harm

Ook in België moesten radio's worden ingeleverd. Lees maar na op: http://www.mers.be/1940-1944.htm .Klein citaat:


In België wordt op 4 april 1944 door de Militair-Bevelhebber een verordening uitgevaardigd waarbij in Groot-Antwerpen, het arrondissement Antwerpen, de gemeenten Lier, Duffel, Heindonk, Waelhem en Klein-Willebroek het in bezit houden van radio-toestellen verboden wordt. Het verbod heeft echter geen betrekking op de radiodistributie. De radiodistributie zendt immers alleen toegelaten, gecensureerde programma's uit. De inlevering van de radiotoestellen moet gebeuren voor 18 april 1944. Aan elk afgeleverd toestel moet een kaartje, groot 10 x 15 cm, worden bevestigd met melding van het fabrikaat, het model, nummer en desnoods de koopprijs van het toestel, alsook de naam, het beroep en het adres van de eigenaar. 

 

De informatie op deze website maakt niet duidelijk of dit alleen van toepassing was voor Antwerpen en omstreken, of ook voor de rest van België. 

Piet Blaas

 

Zie onderstaande advertentie:

 

(scan: Roel Marnette) 

Onderstaand een voorbeeld van een ontvangstbewijs voor een ingeleverde radio.

(scan: Rudy van de Loo)

Rudy van de Loo

Op http://www.regionaalarchieftilburg.nl  vind je verschillende foto's over deze periode. Door het woord "radio" in te voeren krijg je o.a. ook een afbeelding van een ontvangstbewijs dat je kreeg als je je radio inleverde. Je kunt ook zoeken onder de zoekterm "luistervinken". Wanneer je dan op de verschijnende foto's gaat staan met je muis komt het verhaal tevoorschijn.

René de Leuw 

Onderstaand een plaatje van hoe er geluisterd werd tijdens de oorlog. Je ziet mooi hoe iemand de wacht hield, terwijl de anderen zo goed als mogelijk naar de fluisterende radio aan het luisteren waren.

(foto: Karel) 

Nog meer foto's over dit onderwerp zijn te vinden op de site van Het Geheugen van Nederland, bij de collectie Illegale Fotografie tijdens de Duitse bezetting.

Joeri 

En er was natuurlijk ook verzet tegen het inleveren van toestellen, zoals uit onderstaand artikel blijkt.

Meer hierover is te vinden op de site Jan's Radio Alkoof .

Jan Smit


Terug naar de inhoudsopgave


(01-12-2014 )