Diverse merken; landenoverzicht

• België

Een mooie site over Belgische radio toestellen gevonden is Radiocollection.BE. Veel over SBR, Orthodyne, R.R.Radio en al die andere Belgische merken waar je bijna nooit iets van terug kunt vinden.

Carl Schniermanni

(foto: Francis)

Sommige radio's die in België verkocht werden hebben op de achterwand een GIRA zegel. Hierop staat o.a. "Voor de bescherming der radio industrie en handel", wat doet vermoeden dat de zegel aangeeft dat het toestel langs een officiële importeur of handelaar is verkocht. Toestellen zonder zo'n zegel zouden via wat we nu zouden noemen "parallel import" ingevoerd kunnen zijn, wat de officiële weg dus inkomsten zou hebben onthouden en als dat op grote schaal zou gebeuren het einde hebben kunnen betekenen voor de officiële (duurdere) importeurs. Ter reparatie aangeboden toestellen bij de officiële dealers konden met aanwezigheid van zo'n zegel direct zien dat het toestel via de "officiële" weg geïmporteerd was en bij afwezigheid van het zegel eventueel weigeren het apparaat te repareren.

Henk van den Broek

Hieronder nog een ander voorbeeld van een dergelijke zegel:

(foto: Gert Wouters)

• Indië (Indonesië)

(afbeelding: Roel Marnette)

In Indonesië (toen Nederlands Indië) zijn verschillende radio's geproduceerd, gebaseerd op oorspronkelijke Nederlandse modellen. Bijvoorbeeld onderstaande Erres KY555A.

(afbeelding: Roel Marnette)

Deze is afgeleid van de Siera S271A uit 1951. Zie onderstaande foto:

(foto: Otto Tuil)

In Indonesië bestaan zowel de originele Nederlandse Philips modellen als de in Indonesië gemaakte modellen. De modellen die daar werden gemaakt hebben als type BIN ....A. De originele typen zijn, zoals gebruikelijk BX...A. Wel werden daar speciale tropen typen geïmporteerd die hier in Nederland niet te koop waren. Zij waren voorzien van korte golf banden en hadden meestal geen lange golf. De hier verkochte modellen hadden dan beperkte korte golf hadden en wel lange golf. De type aanduiding na de X heeft dan een ander getal.

De internetsite Indische Radio's (in opbouw) geeft verdere informatie over de radio's uit de Nederlands-Indische tijd.

Roel Marnette, Otto Tuil, H.Tan

• Oostenrijk

Op de Oostenrijkse website "Radio Nostalgie" staat het een en ander over Hornyphone (en ook over een groot aantal andere kleine Oostenrijkse merken). Het merk Hornyphon is in 1923 opgericht door Friedrich Horny en was in Wenen gevestigd. Al in 1936 is de firma (die toen diep in de schulden zat) door Philips overgenomen. De productie ging toen verder onder de naam "Radiowerk Horny AG". Het bedrijf produceerde toestellen onder eigen naam, maar ook voor Philips en Zerdik. Technisch waren de toestellen hetzelfde, alleen de kast en de typebenaming verschillen.

• Polen

Van een Poolse radioverzamelaar kreeg ik informatie over wat er aldaar allemaal aan radio's is geproduceerd voor WO II. De site Radioretro geeft daarover veel informatie (in het Pools). Er is daar voor de oorlog ook een hele serie Philips toestellen geproduceerd voor de binnenlandse markt met afwijkende modellen en type aanduidingnegen. Vroeger, dus voor de tweede wereldoorlog had Philips fabrieken in Polen en produceerde daar ook radio's net zoals in Tsjechië. Na de omwenteling in 1990 claimde Philips dan ook deze fabrieken terug en kreeg met voorkeursrecht de gloeilampenfabriek van POLAM PILA in bezit (de l van PILA spreek je uit als w). In Polen werden vaak toestellen met een afwijkend typenummer gemaakt en een afwijkende kast maar met een identiek chassis als in Nederlandse toestellen. Datzelfde gold voor Tsjecho-Slowakije.

Hans op den Camp, Thijs Bouma.