Condensatoren / Trimmers

• Soorten trimmers

(foto: Ed van der Weele)

Hierboven zie je veel voorkomende modellen. In Philips radio's, maar ook wel in andere, kom je draadtrimmers tegen. Een glazen of keramisch buisje met daar omheen een dunne draad gewikkeld. Afstemmen doe je door de draad eraf te wikkelen. Deze draadtrimmer staat niet op de foto. Wel zie je twee toltrimmers, een trimmer die er net zo uitziet als een afstemcondensator, twee buistrimmers en een schijftrimmer.

Ed van der Weele

• Toltrimmers

• Je hebt verschillende maten toltrimmers. Je hebt ze 1 cm hoog en verlengd bijna 2 cm hoog. Welke capaciteit hebben deze? 

Het lage type is geheel ingedraaid 30pF, het hoge type is 60pF. Als je ze ergens anders in toepast, let dan even op dat je de lip waarmee ze op het chassis vastgeschroefd zaten ook als massa- of koude kant gebruikt. Deze is namelijk verbonden met de buitenkant van de trimmer. Dus het heeft dan geen invloed als je deze tijdens het afregelen vasthoudt. Het lipje waar het draadje aangesoldeerd zat is dus de "hete" (signaal) kant.

(foto: Ed van der Weele) 

Hier op de foto van links naar rechts: 30 pF, 25 pF, 10 pF. Het verschil zit in de binnenste ringen. Bij 30 pF zijn alle ringen even hoog.  Bij 25 pF is de binnenste ring iets korter en bij 10 pF zit een ring minder in de trimmer. 

(foto: John Hupse)

De hoge (geheel links op bovenstaande foto) zijn 60 pF. De capaciteit van een trimmer kun je eenvoudig meten, door de trimmer helemaal in te draaien en dan met een condensator meter de capaciteit te meten.

John Hupse, Ed van der Weele, Anton Wintjes

• Trimmers gangbaar maken

• Er bestaan van die platte keramische trimmers waarvan het draaibare gedeelte bestaat uit een eveneens keramisch schijfje met daarop een geleidend materiaal gedampt (meestal zilverkleurig) dat m.b.v. een schroefje in het midden kan draaien. Soms zit dat muurvast. 

Indringende olie kan hier nuttig zijn. Contactcleaner is misschien het beste. Maar let op dat zulk een vloeistof een dielectrische factor bijdraagt die je trimmer totaal verstemt. "Tuner 600" is specifiek dielectrisch neutraal. Tuner 600 is nog steeds te koop. Ik gebruik het voor alle geoxideerde contacten. Tuner 600 laat niets achter en ruïneert op de lange duur dus de contacten niet en verstemt gevoelige circuits niet (dit in tegenstelling tot de vettige Kontakt 60). Een nadeel van tuner 600 is dat het ontvet. Maar de vraag is, of je de trimmer ermee loskrijgt. 

Pieter de Kock, Gert van Wee

Er is hier geen vet nodig, omdat mechanische slijtage hier niet ter sprake is. Ik weet niet of er een beschermende laag achterblijft. Zulk een laag zou dielectrisch wel invloed hebben. Het voordeel van Tuner 600 is wel uiterst goede indringing en reiniging van metaaloxiden en dergelijke. Daardoor zal het ook vastzittende trimmers losmaken. Het moet dus minstens als een veilig beginpunt voor het gangbaar maken geschikt zijn.

Pieter de Kock

• Zegellak op trimmers

• Bij veel (Philips) radio's zitten de toltrimmers met een bruin goedje vast gelakt. Dit is gemakkelijk te verwijderen om het toestel opnieuw af te regelen en vaak ontbreekt het al helemaal. In tegenstelling tot die vervelende was waar de MF trafo's mee "vast gekit" zitten. Om een toestel na afregeling weer een originele aanblik te geven zou het wel leuk zijn dit rare spul na te maken. 

Bij de firma Hobby Klok in Heemstede zijn schellakstaafjes in verschillende kleuren verkrijgbaar. Als je die warm maakt met b.v. een soldeerbout, kun je ze op de trimmers laten vloeien. Ga naar "shop" en dan "restauratie houten oppervlakken".

Arie Schets

Ik gebruik daar rode zegellak voor. Ik heb dat geleend op het postkantoor, maar de boekhandel kan het ook bestellen.

Cees Lagemaat

Origineel is geen schellak gebruikt. Dat wordt n.l. erg hard en men kan het later moeilijk verwijderen als men het apparaat weer opnieuw wil afregelen. Beter is een wasproduct, dat is later weer erg makkelijk te verwijderen.

J.Post

03-04-2010