Nederlands Forum over Oude Radio´s Onafhankelijk medium voor liefhebbers en verzamelaars van oude radio´s en gerelateerde zaken

Overzicht

 

Afgeven oude banden Afslagmechanisme As zit vast Centraal vliegwiel Draadrecorder Elavox E-track (8-track) Grundig Koppen schoonmaken Nieuwe snaren

Plakkende (statische) tape Rubber tussenwiel keihard Rubber ruw geworden Slippende spoelen Snaren schoonmaken Tekst "PA" op sporenschakelaar Zacht rubber verwijderen

• Afgeven oude banden

• Ik heb wat oude (Philips-) banden en als ik eentje ervan afdraai ontstaat er een witte pasta-achtige rommel op de koppen en is de opname natuurlijk niet meer goed te horen....

Ik ben dit probleem 20 jaar geleden al eens bij sommige Philips banden tegengekomen. Ik had er destijds een paardenmiddel voor wat aardig werkte. Zachte doek gedrenkt in alcohol tegen de tape houden, en een paar maal heen en weer spoelen. Na enige behandelingen was het probleem veel minder geworden, ik heb dergelijke banden daarna zelfs weer redelijk kunnen gebruiken. Het blijft niet ideaal, maar goed genoeg om de boel b.v. op CD te kunnen overzetten.

Nico den Haak

De witte troep is een soort schimmel vorming op de band door slechte vochtige opslag. Ik heb 20 Umatic banden met het zelfde euvel. Remedie... schoonmaken. Probeer eerst zoveel mogelijk met een kwast de zaak van de band te vegen. Band reinigen en met een zachte doek de band doorspoelen. Eventueel herhalen. Dan de recorder zelf reinigen. Het is prutsen maar dan heb je weer een nette band. Het "bakken" van de tape is ook een bekend procédé. Dit is echter om de coating opnieuw aan te hechten. De band bestaat immers uit een kunststof drager met opgedampt magnetisch materiaal. Voor gewoon vuile banden werkt dat uiteraard niet.

Maurice Hamm

Het is niet zo simpel te verhelpen. Een beschrijving van het probleem staat op de site van Vidipax. Het komt er op neer dat de "lijm" die de bruine ijzeroxide deeltjes van de band bij elkaar houdt, plakkerig is geworden door warmte en vocht. Als de band echt plakkerig is helpt alleen schoonmaken niet meer. "Bakken" van de band is dan de oplossing, het vocht verdampt en de band kan, na een schoonmaakbeurt, tijdelijk weer worden afgespeeld. Zie hieronder.

John Hupse

In "Preserving our musical heritage A musician's outreach to audio engineers", Journal of the Audio Engineering Society juli/augustus 2001 raadt Mickey Hart aan om piepende banden met polyurethaan 12 uur bij 130 graden Fahrenheit te bakken, met opwarm- en afkoeltijden van een half uur. Na het bakken blijft de band ongeveer 30 dagen afspeelbaar, maar het is aan te raden de band kort na het bakken af te spelen en op te nemen op een beter medium. 130 graden Fahrenheit is zo'n 54 graden Celsius. Dat is vooral voor oude bandrecorderbanden waar de magnetische laag van los laat en dus de koppen steeds vervuilen. Snel overtapen uiteraard.

De kwaliteit van de tape na een lange tijd is gebaseerd op de bestendigheid van de emulsie en de drager. Bij veel oude tapes valt bij het uitoefenen van druk op de band de emulsie van de drager af (voorbeelden Philips Chroom LDL types en Sony Open real AV en AVC types). De kwaliteit van de drager is als tweede belangrijk. Vergelijk dit met een polyester boot welke gedurende een lange tijd in de sloot staat. Onder invloed van de zon en lucht (zuurstof) verliest het materiaal na verloop van tijd zijn sterkte, de weekmakers verliezen de verbinding met het plastic, het resultaat: een plakkerige band (of een sterk boot die snel zijn sterkte verliest). Veelal het geval bij open reels ¼ inch van Sony. Twee tips nog hierbij:

The tape should be baked in a convection oven (not microwave) at a temperature of 120-130 degrees Fahrenheit (= 50º Celcius) with ambient humidity. Do not exceed the temperature specification or the tensile property of the sample can be compromised. A 1" audio tape of 2500' should be baked for 16 hours. The size of your oven is the only limitation as to the number of samples that can be processed at one time. However, some separation between reels is desirable to allow even distribution of the heat; the ideal arrangement is a vertical or upright position with an inch or two of space between. If the initial conditioning does not sufficiently restore the mechanical operation of the tape, repeat the baking process in 4 hour intervals until successful. Do not adjust the temperature; only adjust the baking time. After the tape is removed and acclimated to room temperature, cycle it one pass (FF and
REW) on the recorder. It is also wise to clean the tape path before and after the initial pass to remove any deposits generated by remnant surface debris. This treatment usually repairs the tape for an interval of 3-6 months, but the "sticky shed" symptoms will thereafter return.

Marcel van de Gevel, Maurice Hamm

Het is overigens dringend af te raden om gebroken videobanden met plakband te plakken. Het kleverige spul van de plakband zal uitlopen en in de roterende video-koppen komen die dan niet meer langs de band kan bewegen vanwege de plakkerigheid en zelfs kapot gaan. Verder kunnen de banden zelf ook niet meer goed over de geleiders heen die ook vol komen te zitten met kleverigheid, waardoor ze nog vaker breken; nog meer plakband etc etc. Voor het hechten van videobanden, maar ook audiobanden dient speciaal plakband gebruikt te worden. Bijna nergens meer te krijgen.

Ruud

• Afslagmechanisme

• Grundig TK246: geeft na enige tijd een lichtflits en enige brandlucht. Bij nader onderzoek bleek dat de metalen strook, die bij banden tussen de (groene) voorloopband en de echte tape zit en bedoeld is voor het afslagmechanisme, dit bewerkstelligde. Ik heb het nog één keer geprobeerd, en wederom, flits en akelige brandlucht.

Het afslagmechanisme was toen nog niet elektronisch. Het werkt het als volgt. Een vrij hoogohmige weerstand laad een elco op tot een zekere spanning en die spanning staat op een van de polen van de folietaster. Komt de folie voorbij, dan word de condensator ontladen via een magneetspoeltje, dat het toetsmechanisme ontgrendelt. Over het magneetspoeltje kan een condensatortje staan voor ontstoring. dat kan doorgeslagen zijn, waardoor de condensator zich niet via de spoel, maar rechtstreeks naar aarde ontlaad.Dat kan een beetje teveel zijn voor de folie. Een schema kan daarover direct duidelijkheid verschaffen.

Henk Roovers

Wat je ruikt is het verbranden van vuil en aanslag op de schakelfolie door het vonken van de contactpunten tussen folie en de stroomvoerende geleiders. Als de schakelfolie er langs loopt sluit de folie het contact tussen die twee geleiders en wordt er een spoeltje bekrachtigd. Dit gaat altijd gepaard met wat vonkvorming en dat ruik je. Zeker als de aanlooptape vuil is. Het is uit te schakelen door de draad naar een van de geleiders te verwijderen. Eén geleider zit een draad aan de andere zit direct op het chassis.

Martin Deubel

• As zit vast

(foto: Herwaarden)

• Gisteren een bandrecorder gekocht en wilde deze schotels gebruiken. Echter na de borgveer verwijderd te hebben nog steeds muurvast. Wil het wel proberen met kruipolie, maar tast dit het plastic niet aan?

Plaats de schotel in zijn geheel ondersteund, op een dik plankje, met een gat erin geboord voor het asje door te laten. Klem dat plankje in de bankschroef en tik voorzichtig met een klein licht hamertje (niet te hard) tegen het asje aan.

Hans van Kampen

• Centraal vliegwiel

• Philips EL3510 (bandrecorder 1956): wat zou er in de groef van het centrale vliegwiel passen, want wat er in zat is volslagen verteerd en heb ik verwijderd. Bovendien waar dient dit voor? 

• Draadrecorder

Informatie over draadrecorders kun je o.a. vinden op "Wire recorders". Onder aan de site kun je luisteren naar een  wire opname. 

Frans

Informatie over de Amroh wirerecorder W3 is te vinden op de site van AMROH..Muiderkring.. en... ;kijk onder AMROH.....recorders..... Tevens staat daar een scan van de originele folder.

Rob Hooft

• Elavox

• Weet er iemand hier wat meer over dit merk of toestel? Merk "Elavox",  modelnummer staat op achterkant: EL3518. Lampen zijn 2X EF86 , EL84 en EZ80.

(foto: Pieter)

Het loopwerk is in ieder geval van Philips, dit is in meerdere modellen gebruikt. Ook het type nummer lijkt veel op een Philips type. Verder weet ik dat Philips in Breda onder de naam ELA (elektro akoestiek) een fabriek had (is nu van Bosch). René Engels Inderdaad, na het uitbrengen van de EL3530 in 1952 ontstond er min of meer een gat in het uitbrengen van "draagbare" bandrecorders. Toen in 1954 de FX744A met ingebouwde bandrecorder (EL3010) en platenspeler (AG3010) (prijs toen fl. 1.690,- wat nu ongeveer €  8.000,- zou zijn) in de handel werd gebracht was in principe de EL3530 al verouderd.

Door de afdeling ELA (ELectro Akoestiek) werd besloten de toch wel zeer handzame EL3510 in "draagbaar" formaat uit te brengen om aan de behoefte tegemoet te komen van voornamelijk bedrijven, om op locatie bandopnamen te kunnen maken en deze later op bijvoorbeeld Pyral platen te kunnen zetten. Vergeet niet dat in de 50-er jaren een bandrecorder in principe een onbetaalbaar apparaat was
en het "laten" opnemen van grammofoonplaten zowel op 78 toeren of op 33 toeren een stuk goedkoper was. 

Waar de EL3530 in die tijd rond de 800 gulden kostte was de ELAvox een stuk goedkoper en was inclusief microfoon "slechts" fl. 400 en dus de helft minder. Van de bovenstaande ELAvox zijn er overigens maar een stuk of 500 van gebouwd. De opvolgers zijn de EL3517 en 3527 die onder diverse merknamen in de handel zijn gebracht. Het kan zijn dat op deze ELAvox als aanduiding EL3517 staat maar het is en blijft dan een veredelde EL3510. Voorbeeld: EL3517 heeft geen toonregelaar, de EL3527 weer wel. De EL3510 zoals toegepast in de FX744A heeft alleen een opnameregelaar, de geluidsweergave geschied immers via de radio. Wees maar zuinig op de ELAvox, hoeveel zullen er nog zijn?

Claud Wendrich

De AG8000 is het typenummer van het recorderchassis, in 1954 ontworpen als een bandrecorder voor inbouw in combinatiemeubels. Vandaar het ruimtebesparende ontwerp, er moest soms wat met de ruimte worden gewoekerd om de bandrecorder in te kunnen bouwen naast de radio en de platenwisselaar.

Het typenummer van de recorder in kast is AG3518. Het merk Elavox is ook later nog door Philips gebruikt voor bandrecorders die aan bedrijven werden verkocht, b.v. de Elavox EL3534A uit de jaren '60. De EL3518 is ook onder het Philips merk verkocht, het toestel kon gelukkig dus ook door particulieren worden aangeschaft.

John Hupse

• E-track (8-track)

E-track is een cassette-systeem dat in het bijzonder in de Verenigde Staten erg populair is geweest. Eight-track is in 1965 in de handel gebracht en werd vooral in de Verenigde Staten verkocht. Voorbeeld is de 8-track recorder van het merk Norelco type NR-2000 bouwjaar 1965 met 2 voorversterkerbuizen ECC81 (Norelco=Amerikaanse Philips). Bij deze recorder hoort ook een speler voor in de auto. Op zich een wonderlijk apparaat, opnemen kan alleen als je er een 8-track "cassette" in doet terwijl je de opnameknop ingedrukt houdt, pauze of stop werkt niet. Je kunt echter wel per spoor (2X4=8 sporen) opnemen. Geluidskwaliteit is redelijk goed in vergelijking met de toendertijd opkomende compact-cassette-apparatuur van Philips (1963 en volledig transistor). Echter vanwege de "eindloze" band is de 8 track heden ten dage bij etherpiraten, die niet over geavanceerde apparatuur kunnen beschikken of bang zijn dat bij een inval van de RCD, deze apparatuur in beslag wordt genomen, de 8-track nog altijd een prima alternatief.

De tape was inderdaad een lus met een geoliede zijde. Uit deze techniek zijn ook de jinglemachines voortgekomen. Toen ik nog radiotechniek deed gebruikte wij kwart inch tape cassette's die aan een zijde van een soort grafietlaag was voorzien. De cassettes vulden we zelf met die tape afhankelijk van de jingle lengte. De jingle werd met een studiorecorder gemonteerd en opgenomen. Dan werden er "piloot" tonen opgezet op een apart spoortje. 150 Hz was een toontje om de tape aan het begin van de jingle te zetten en 1000 hz na de jingle door te spoelen naar het begin tot de 150 Hz weer passeerde. Verder was het een kwestie om de jingle op tijd te starten via de fader op de mengtafel. Verder hoefde je er niet naar om te kijken want hij stopte zelf weer aan het begin. Door verschillende jingle's of muziekjes door elkaar heen te starten kon je snel een leuke jingle's maken.

Onderstaand een foto van een 8-track speler uit 1965:

(foto: John Hupse)

(scan: John Hupse)

Dr Karl Daniel had al een groot aantal patenten op dit gebied op z'n naam staan. Hier zie je een patenttekening uit 1953 waar je het principe uit kunt halen. Het bandje wordt vanuit het midden omhoog getrokken, en spoelt weer terug naar de buitenkant van de spoel.

Het eindeloze band principe werd ook al gebruikt in de open reel recorder tijd voor reclame doeleinden bijvoorbeeld. Ook de talloze telefoonbeantwoorders , gebaseerd op een compact cassette gebruiken dit systeem. De Band is van een extra gladde coating voorzien, omdat deze voortdurend over de gehele lengte over elkaar glijdt. De band wordt in het midden afgenomen en een kwartslag in een geleider gedraaid. Daarom is de eindeloze lus cassette nauwelijks dikker dan de breedte van de band. Omdat de omtrekssnelheid bij de middenkern gelijk moet zijn aan die aan de buitenkant, moet de band dus liefst in de volle lengte over elkaar glijden. Ik heb jaren eighttracks gebruikt en moet zeggen dat het bij de snelheid van 9,5 cm nog niet eens erg slecht klonk. Nadeel was wel dat opnemen wat onhandiger was, om steeds het schakelpunt te zoeken en de muziek zo in te delen, dat die liefst niet het schakelpunt passeerde. De onderbreking was echter maar zeer kort. Ik heb nog steeds een aantal werkende exemplaren. Alleen bleek dat de tape, waarmee de einden aan de schakelfolie zijn geplakt, uitgedroogd. Het valt voorwaar niet mee om de banden dan weer met de juiste overruimte te plakken (zit hij te strak of te los, dan werkt het slecht). Het is net als vele Amerikaanse systemen en uitvindingen, het werkt, maar het is net niet af (perfect). Vergelijk ook de super-8 cassette van Kodak. Ook in de horeca is jarenlang gebruik gemaakt van een groot model cassette voor achtergrondmuziek (Philips Functional Music) en ook de meeste diskjockeys zijn opgegroeid met eindeloze cassettes in de jingle machines.

(foto: John Hupse)

De 8-track band is bedekt met grafietpoeder waardoor er heel weinig wrijving is. Bij het oorspronkelijke (Tefi) patent van Daniels is de band zelf vrij dik en stug en de cassette ruim twee keer zo dik als de breedte van de band. Bij een eight-track cassette wordt een soepele band onder een wat scherpere hoek omhoog getrokken, zie de foto. Hierdoor hoeft de cassette maar weinig dikker te zijn vergeleken met de breedte van de band. Die schuimrubber aandrukinrichting heb ik wel eens na proberen te maken. Ik heb eigenlijk nog geen slijtvast toplaagje gevonden. Deze foto laat in een keer zien hoe het werkt.

Destijds eindigden de reclame voor bepaalde grammofoonplaten op TV vaak met het zinnetje: "... ook verkrijgbaar op musicassette en 8-track".

Nog bijna dagelijks speel ik mijn 8-tracks af op een National Panasonic via mijn Lafayette buizenversterker. De originele tapes van Woodstock, de Beatles enz. Deze tapes kun je via internet in de VS nog gemakkelijk aanschaffen. Kocht ze zelf voor ongeveer 1 dollar per stuk. De grootste hap zijn natuurlijk weer de portokosten. De tapes moet je echter wel vaak nog repareren. Het foam aandrukstripje is vaak verteerd en het metaal verbindingstapeje laat na 30 jaar los. Deze tape zorgt ervoor dat telkens het volgende programma, volgende twee sporen, afgespeeld wordt. Op de volgende site is van alles hierover te vinden.
http://www.8trackheaven.com/ Wanneer je op internet meer wil zoeken gebruik dan wel de juiste zoekterm t.w "8-track". Ook Ebay heeft veel te bieden.

Gert Klomparends, Claud, Toine Segers, John Hupse, Henk Roovers, Otto Tuil, René de Leuw

• Grundig

Informatie over Grundig bandrecorders kun je vinden bij Radiomuseum.org, onder 
http://www.radiomuseum.org/forum/grundig_tonbandgeraete_bzw_tonbandmaschinen_liste_grundig.html

Alard Roose

Verder kun je ook veel informatie vinden op de site van Alart Roose: http://www.taperecorders.nl/

Jan Verdijk

• Koppen schoonmaken

• Met welk product maakt men best de koppen en lagers van de bandopnemer schoon? Vroeger kon je hier makkelijk een speciaal product voor in de handel vinden. Om maar een voorbeeld te geven, bij Conrad hebben ze het niet meer. Is ontsmettingsalcohol ook goed?

Koppen zijn prima schoon te maken met alcohol, 70 of 96 % maakt niet zo veel uit. Medicinale alcohol zal ook wel werken, ik weet echter niet hoe sterk dit goedje is. Spiritus werkt ook, maar er blijft dan residu achter. In spiritus zitten, behalve alcohol, ook nog wat andere stoffen die niet 100 % verdampen, dit blijft dus op de kop zitten. Aceton daarentegen werkt grandioos, maar zoals ook al eerder geschreven, lost dit (sommige soorten) kunststof op. Niet gebruiken dus. Verder helpt bij een oude recorder het "demagnetiseren" van de koppen ook vaak goed.

Leo Snoeren, Rob Hooft

Mijn voorkeur gaat uit naar gedenatureerde alcohol 96%. Dit is verkrijgbaar bij de apotheek. Je kunt bij de drogist inderdaad ook alcohol 70% kopen maar ik vind dit niet aan te raden, omdat dit verdund is met water

J. van Schaik

Gewoon dat blauwe brandspiritus nemen of alcohol met een wattenstaafje. Als er een kras op zit of een andere beschadiging schuren, je leest het goed, met waterproof 240 of 300 en daarna mooi glad poetsen met koperpoets. Werkt prima. Ook oude koppen kun je zo een behandeling geven.

Alard Roose

• Nieuwe snaren

• Zijn er nog snaren van (buizen-)bandrecorders te koop. Elastieken doen het werk enigszins maar zijn te elastisch en te snel verouderd. 

Ze zijn nog te verkrijgen bij Stuut en Bruin in Den Haag, Prinsengracht 34. Website. Ook kun je het proberen bij FMelectronics (www.frimu.nl). Deze firma heeft nog veel moeilijk te krijgen onderdelen.

H.H.Tan, Maarten Gudde

In Rotterdam koop ik bij elektronicamarkt Van Embden (Zwart Janstraat 13, 3035 AJ Rotterdam, telefoon: 010-465.51.85) zakjes met een stuk polyurethaansdraad. Dit is bruinrode rubberachtige ronde draad, verkrijgbaar in enkele diameters (2,3,4 mm). Dit moet je zelf op de juiste lengte snijden, waarna je het door verwarmen de eindjes aan elkaar kunt "lassen". Ik heb daarvoor een dun plaatje messing blad rond de stift van mijn soldeerbout (gewone Weller) gewikkeld, dat voldoende heet wordt om het PUR te laten smelten. Ik duw de recht afgesneden eindjes aan beide kanten tegen het messing plaatje aan en laat het PUR even smelten. Dan schuif ik de eindjes PUR van het messing af zodat ze direct tegen elkaar aankomen en duw de eindjes tegen elkaar aan. Enkele seconden vasthouden tot de zaak afgekoeld is. Daarna het uitgestulpte PUR van de las afsnijden en de las gladmaken (kan ook met schuurpapiertje of met eventueel met een scherp chirurgisch mesje). Je hoeft er dus geen soldeerbout aan op te offeren. Wel zo precies mogelijk op elkaar aan laten aansluiten en de gemaakte las  glad maken, anders gaat de snaar tikken als deze snel ronddraait. De las laat niet meer los. Ik heb nu ongeveer drie jaar ervaring met een capstansnaar in een Philips N1500 videorecorder, een EL 3530 bandrecorder en een EIKI 16mm filmprojector en ben heel tevreden. 

Deze methode wordt ook vaak toegepast om pvc buizen aan elkaar te lassen zonder moffen te gebruiken.
Deze methode heet stuiklassen en geeft (mits goed gedaan) een zeer sterke verbinding.

Mick Metselaar, René Engels

Je kunt de snaren zelf uitzoeken op de website van NEDIS. Je kunt inloggen als demogebruiker. Het woord snaren invullen in de zoekfunctie en de rest spreekt vanzelf. Je ziet dan alle snaren (ze hebben ze niet allemaal meer) en je kunt uitzoeken wat geschikt is voor jou. Met het bestelnummer ga je dan gewoon naar een onderdelenzaak of een zelfreparerende handelaar, de meeste doen wel zaken met NEDIS, die kan hem dan voor je bestellen. Apart bestellen is duur, vanwege de hoge verzendkosten bij lage orderkosten. Je moet de handelaar dus even de tijd geven, tot hij een fatsoenlijke order heeft. De prijzen die op de site staan, gaan over eurocenten. Wat de handelaar vraagt is koffiedik kijken.

Henk Roovers

(foto: Hugo Sneyers)

Bij een gereedschapswinkel verkoopt men rubberen snaren van 2 en 3 mm doormeter aan de lopende meter. Je knipt ze af op lengte en met een beetje secondenlijm is je nieuwe snaar zo klaar. Ik heb mijn Philips N4416 en mijn Carad R73 op deze manier voorzien van "nieuwe snaren" en ze doen het voortreffelijk.

Hugo Sneyers 

• Plakkende (statische) tape

• Kent iemand een methode om oude statische tapes en/of cassettes weer afspeelbaar te maken?

De enige manier is om de metalen geleide rollen van het deck goed te aarden; daar waar de band langs loopt. Ik ken dat bij een van mijn bandrecorders. Tijdens spoelen vliegen letterlijk de vonken van de spoelen af.

Maurice Hamm

• Rubber tussenwiel keihard

• AMROH WR3 draadrecorder: een rubber tussenwieltje is echt keihard geworden. Zijn er beproefde methodes om dit weer zacht te krijgen?

Voor zacht te maken kunt je "silicone" uit een spuitbus gebruiken. Het spul, dat ook geschikt is voor de deuren dichtingen van de auto. Dit product is te kopen in een winkel van autobenodigdheden. 

Georges van den Bergh

Rubbers van autoportieren worden weer soepel door ze in te smeren met glycerine. Het valt te proberen om het tussenwiel een tijdje te laten weken in glycerine en daarna het loopvlak weer te ontdoen van de glibberige glycerine door het schoon te maken met benzine of alcohol. Glycerine is verkrijgbaar bij de drogist.

Ed van der Weele

Haal bij de drogist een flesje trichloor-etheen. Giet net voldoende in een schaaltje dat het wieltje kopje onder gaat. Een methode die ik al jaren toe pas en met succes. Overigens is tri ook zeer geschikt om restanten van vergane snaren te verwijderen. Denk wel om goede ventilatie.

Claud

Ik heb ooit het tussenwieltje van een bandrecorder zacht gemaakt door het in een boorstandaard laten rond te draaien en er een platte vijl tegen te houden en zo een millimetertje af te nemen.

Hugo Sneyers

Er zijn twee methodes: 

1. met "Walzenreiniger van Lixton" kun je het rubber reinigen en regenereren. Je krijgt dan een tamelijk zachte toplaag zodat de grip weer optimaal is. Je kunt dit krijgen bij handelaren in kopieermachines.
2. een tweede methode is om op de buitenkant van het tussenwiel een snaartje te lijmen. Zo heb je een nieuwe slijtlaag van 1 à 2 mm met voldoende grip. 

Ik heb op die manier vele oude pick-up's kunnen herstellen. Voorwaarde is wel dat het rubber niet vervormd is, bijvoorbeeld als deze te lang tegen het motorasje heeft gelegen.

Kees van Dijke

Ik heb ooit op de volgende manier een nieuw tussenwieltje gemaakt. Het oude tussenwieltje afgebroken van de metalen binnenkern. Een plakje rubber bij een "rubberfabriekje" (ja, hebben wij hier) gehaald. Dit met Bisonkit gelijmd op binnenkern en vervolgens met boormachine op maat geslepen. Dit wieltje werkt uitstekend.

Rob Hooft

• Rubber ruw geworden

• Is er een remedie tegen rubber met pukkels? M.a.w. het rubber is aardig ruw als je er met de vinger over gaat. 

Als rubber uitdroogt wordt het hard en ruw. Laat het wieltje een tijdje weken in glycerine. De glycerine wordt opgenomen door het rubber waardoor het weer soepel wordt. Een autorubber voelt na de behandeling ook gladder aan dan voor de behandeling en het werkt ook nog eens waterafstotend. Gewoon proberen. Glycerine is in elk geval niet schadelijk voor rubber.

Ed van der Weele

• Slippende spoelen

• Diverse bandrecorders van Philips uit de EL-serie hebben allemaal het zelfde euvel. De dopjes voor heen en terugspoelen zijn versleten waardoor deze functies niet of nauwelijks meer werken. 

Ik heb destijds het loopwerk van een recorder uit die serie gerepareerd met behulp van kurkstickertjes die ter bescherming op nieuwe ruiten dubbel glas geplakt zijn. Deze kurkschijfjes (dikte ongeveer 2 mm) op maat snijden en ter weerszijden van de drie versleten doppen op het metalen wiel plakken of lijmen. Bij heen- of terugspoelen zakt de betreffende spoelschotel iets naar beneden en wordt dan door het stroeve en slijtvaste kurk prima meegenomen. Voor deze dubbel glas ruiten even zoeken op een bouwplaats of rond een glashandel. 

Mick Metselaar

• Snaren schoonmaken

• Hoe kunnen de vaak tot een soort teer vergane snaren worden verwijderd c.q. schoongemaakt en als dit goed is gelukt: hoe kom je aan nieuwe snaren?

Schoonmaken: verwijder zover mogelijk de eerste resten met een oude stoffen (thee-)doek. Gebruik nooit wasbenzine of spiritus maar neem trichloor-etheen (denk wel aan goede ventilatie). Zorg ervoor dat eventuele plastic rollers niet te lang in aanraking blijven met dit gevaarlijke goedje. Wattenstaafjes zijn een zeer goed hulpmiddel om grove resten te verwijderen. Tussen de groeven voldoet een oude doek nog altijd het beste vermits uw nagels lang genoeg zijn.
Welke snaar heb ik nodig? Er zijn in principe 3 soorten snaren: platte snaren (voor o.a. draaitafels, video's), vierkante snaren (vaak gebruikt in telwerken) en de meest gebruikte soort zijn ronde snaren zoals gebruikt in band/cassetterecorders. Conrad heeft een aardig assortiment platte snaren en ronde snaren voor cassetterecorders
(dit zijn snaren met een kleine afmeting). 

Claud

Overigens werd spiritus vroeger in handleidingen vaak aangeraden voor het schoonmaken van bandgeleiders, aandrukrollen, koppen en (eventueel) snaren. Uiteraard moeten resten van welk schoonmaakmiddel dan ook grondig verwijderd worden.

Henk van den Broek

• Tekst "PA" op sporenschakelaar

• Wat betekent "PA" op de sporenschakelaar van een bandrecorder?

"PA" betekent "Public Adres". Dit is een systeem met meerdere luidsprekers (ziekenhuis - kerk - zaaltje etc.). Je kunt de bandrecorder in de stand "PA" dus gebruiken als versterker. Bijvoorbeeld om plaatjes te draaien of als gitaarversterker. 

Maarten Gudde, John Hupse

• Zacht rubber verwijderen

Veel mensen die bandrecorders en/of platenspelers hebben er al mee te maken gehad. Vies plakkerig rubber wat zacht is geworden *). Na afloop van z'n schoonmaakklus zijn je handen zwart van die rommel. Nu maak ik mijn handen altijd schoon met waspoeder. 

• *) Wat is er de oorzaak van dat oude rubber in dit geval zacht wordt, terwijl je juist verwacht dat deze hard en droog wordt?

Natuurrubber droogt normaal gesproken uit. Echter de in de 60'er en 70'er jaren toegepaste synthetische rubber is troep. Het smelt als het ware en wordt dan teer. Verwijderen met Tri is de beste optie. Wel goed ventileren! (Zie ook hierboven).

Claud