Nederlands Forum over Oude Radio´s
Onafhankelijk medium voor liefhebbers en verzamelaars van oude radio´s en gerelateerde zaken

 

 

Gereedschap / Meetapparatuur

Overzicht 

Mal voor afstemcondensator Philips BX462A

Ik pas de volgende methode toe. De totale slag van de afstemcondensator is precies een halve omwenteling; 180 graden dus. Dit komt tevens overeen met de totale verplaatsing van de wijzer. De instelhoek van 15 graden, waarover in de documentatie gesproken wordt, is dus 1/12e deel van 180 graden en dus 1/12 deel van de totale verplaatsing van de wijzer. Meet dus de totale verplaatsing van de afstemwijzer op en neem hier 1/12 deel van en je hebt behoorlijk nauwkeurig de 15 graden stand gevonden.

Alco Bouwense

Ik pas ook een dergelijke huis/tuin/keukenmethode toe. Maar het nadeel is wanneer het afstemkoord eraf ligt, je niet ziet wat je aan het doen bent. Bij mijn Philips 850A heb ik gewoon een berekend punt aan de hoge kant van de schaal genomen. Daarna niet meer aan de afstemming gedraaid en dit voor alle drie de golfbereiken maar als referentie genomen. Er was gelukkig niet aan de MG occilatorkringen gedraaid, dus dit leek me een redelijke oplossing. Anders maak je natuurlijk een gigantische fout!

De Philips 850A heeft een middengolf-ontvangstbereik tussen de 195 en 585 meter. Dus 390 m verloop = 180 graden verdraaiing van de afstemcondensator. 390 gedeeld door 180 is ongeveer 2,2. Dit maal de 15 graden en opgeteld bij de beginfrequentie geeft ongeveer 227 meter op de zenderschaal, wat volgens mijn ietwat labiele theorie ongeveer overeen komt met 15 graden verdraaiing van de afstemcondensator.

Daar heb ik dus mijn meetzender maar opgezet, en de afstemcondensator naartoe gedraaid. Het ding vestgezet, en als volgende stap de afregelprocedure voor het HFdeel doorgevoerd. En het lijkt allemaal goed gelukt, ontvangst is super over de hele band. Voorwaarde is natuurlijk wel dat de gelijkloop van je afstemcondensator oké is, anders gaat het hele verhaal niet op. Dan kun je blijven afregelen tot je een ons weegt, het gaat dan nooit kloppen.

Nogal een zwak punt van de 1938/39 serie van Philips, die afstemcondensator. Zo heb ik ook eerst de afstemcondensator van mijn Philips 470A mechanisch af moeten stellen op de goede plaatafstand, overeenkomend met minimum capaciteit. En daarvoor moet je een ouderwetse zeer ruim bemeten soldeerbout bezitten, om snel gedurende een korte tijd veel warmte in de achterzijde van de afstemcondensator te pompen, om zodoende wat tin achter het kogeltje t.b.v. de aslagering te krijgen. Dat valt niet mee, maar het is gelukt. Ik moet dit ook nog doen bij een plankradio (Philips BX360A). Hetzelfde euvel dus.

Nico den Haak, Alco Bouwense

Pas op met het afregelen van radio's. Als je alle (mf) bandfilters klakkeloos op maximum ouput afregelt, bestaat het gevaar dat de mf-kromme aan de top te spits word. Hf kringen uiteraard wel op maximum. De ontvanger is dan wel mooi selectief, maar het geluid klinkt schel en zeer onaangenaam. De top is dan domweg te smal. Leuk voor een communicatieontvanger. Niet voor onze oude radio. 

Soms staan er ook tegenstrijdigheden in de service documentatie. Neem nu de Philips 850A, daar staat: regel de ontvanger af met de selectiviteitregelaar in de stand "smal". Fout dus. Als je dat doet is bovengenoemd geluid uw deel. De toppen van de mf kromme zijn dan veel te smal. Philips deed zijn radio's ook altijd wobbelen, niet domweg op maximum output afstellen. Dan is de warme klank weg.

Houd de trimvolgorde volgens documentatie aan en zet de bandbreedte in de middelste stand (als het toestel zo'n voorziening heeft). De ene helft van het bandfilter afstellen, de andere helft dempen met een klein c'tje parallel.  Gebruik als bron een meetzender, welke de draaggolf moduleert, met een toon van b.v. 1 KHz. Na de (mf) afregelprocedure, schakel ik de 1 KHz toon af. Wat rest is de draaggolf. Demp hierna het uitgangssignaal van de meetzender zover, dat een lichte ruis hoorbaar wordt. Nu komt het aan op de ervaring van de technicus zelf. De laatste stap is nu het nog heel iets "bijstellen" van alle bandfilters (zonder de demping), tot de ruis mooi warm en zuiver klinkt. 

Nico den Haak

Als je op maximale output afregelt, dan wordt de top inderdaad smal. Maar ook wordt het geluid dof. Nu hebben de meeste buizenradio's voor AM een apart inschakelbaar tegenkoppelcircuit, waardoor het midden-hoog stevig opgehaald wordt zodat er toch weer voldoende hoge tonen overblijven. Ondanks dat je het mf dan op zijn smalst afregelt, is die 9 KHz pieptoon (en bij KG 5 KHz) niet te vermijden.

Van de andere kant, als je weinig zenders naast elkaar hebt liggen, dan kun je nog altijd de laatste 3 trimmers zodanig afregelen, dat er 3 kleine topjes overblijven, dus zeg maar een vlakke bovenkant. Dit doe ik bij wel eens bij transistorradio's omdat die geen klankcorrectie hebben. Dan houd je een maximum aan hoge tonen over.

Kees van Dijke

Het beste is, om met je vingers van de afregeling van je radio af kunt blijven, als je niet over de juiste meetapparatuur beschikt. Een scoop of BVM met een meetzender is wel het minimum. Als je niet over deze apparatuur beschikt, draai er dan ook niet aan, zeker als dit allemaal nog origineel afgelakt is. 
In het “pieken” van de mf kringen zie ik weinig kwaad (mits een meetzender op de mf geïnjecteerd). De kwaliteit van onze oude radio spoelen zal natuurlijk wel een heel stuk beter zijn als de huidige “Yoko” spoeltjes, maar de gemiddelde oude radio moet het toch maar doen met slechts 4 afgestemde mf-kringen. Volgens mij zijn zij voornamelijk bedoeld voor de selectiviteit van de radio. Afregeling op maximale uitslag heeft voor zover mij bekend nauwelijks enig effect op de geluidskwaliteit. Mocht dit al wel zo zijn, dan zal het geluid van de radio er juist “doffer” door klinken en zeer zeker niet scheller.

Martin Hofstede

Afregeling van mf-spoelen op maximum heeft grote invloed op de geluidskwaliteit. Bij een simpele radio merk je dat inderdaad niet zo, dat klopt. Maar wanneer je de toppen zeer smal afregelt, vermink je daarmee de zijbanden. De bovenkant van de mf-kromme moet nu eenmaal een bepaalde breedte hebben, om alle frequenties (tot op zekere hoogte), goed te kunnen doorlaten. De kromme moet ongeveer een breedte hebben van 9 KHz bij een spanningswaarde van 0,7x Umax. Als de top te spits wordt, wat makkelijk voor kan komen indien je klakkeloos alles op maximum afregelt, heb je domweg die 9 KHz breedte niet. Het geluid van de radio wordt dan scherp (niet helder) en slisserig; indien de radio een correctieschakeling voor de hoge tonen heeft (zoals de Philips 850A). Je kunt nu eenmaal niet ophalen, wat er niet meer is. Indien het een simpel toestel betreft, wordt het geluid inderdaad extreem droog en dof. Dat was destijds ook het geval toen ik mijn Philips 470A (zonnetje) opnieuw volgens documentatie had afgeregeld. Een goed spelende radio, met originele verzegelingen, moet je bij voorkeur ongemoeid laten. 

Nico den Haak

Terug naar de inhoudsopgave

05-04-2010